'Bramelstede'

(bewerking van het verhaal 'Een schrijver in Steenderen - Jan Frederik Oltmans (1806 - 1854)' gepubliceerd in 'de Zwerfsteen' 2009/1)

Oorspronkelijke auteur: M. van der Haar

Op de hoek van de huidige J.F. Oltmansstraat en de Dorpsstraat in Steenderen stond tot ca. 1880 een rijzig gebouw waarin achtereenvolgens meerdere notarissen woonden en zitting hielden. Eigenaar van het pand, 'Bramelstede' genaamd aan de toenmalige Dierenseweg, was notaris en burgemeester Hendrik Wijnand Rasch. Na diens overlijden in 1820 verhuurde zijn weduwe Jacoba delen van het huis aan opvolgende notarissen, o.a. J. de Feyfer en G.J. van Tricht. 

'Bramelstede' a/d Dierenseweg Steenderen (bron Hulshof)

In 1849 kwam er een illustere huurder-bewoner bij, schrijver Jan Frederik Oltmans, in 1806 geboren te Den Haag. Jan Frederik had toen al enkele boeken op zijn naam staan, geschreven onder pseudoniem J. van den Hage. 'Het slot Loevenstein' uitgebracht in 1834 en 'De Schaapherder' (1839) zijn wel de bekendste werken, beide historische romans. 
Oltmans had een zwakke gezondheid en werd slechts 47 jaar oud, hij overleed in 'Bramelstede' en werd in Steenderen op de algemene begraafplaats begraven. Daar liet 40 jaar na dato een bewonderaar een gedenkteken op zijn verwaarloosde graf plaatsen in de vorm van een obelisk met opschrift. 

Na het overlijden van weduwe Rasch in 1856 bleef 'Bramelstede' nog een aantal jaren in bezit van de familie tot in 1876 dochter Arnoldina overleed. Zij woonde al in een nieuw, kleiner pand naast 'Bramelstede', gebouwd in 1850. Na haar dood werd 'Bramelstede' te koop gezet, even later is het pand afgebrand. 
Het nieuwe huis aan het (westelijke) begin van de Dorpsstraat kreeg in 1885 de naam 'Bramelstedeke', getuige de naamplaat boven de voordeur. Gebouwd als woonhuis, heeft het in het verleden ook dienst gedaan als postkantoor. Dit huis is nu een gemeentelijk monument: 

Gemeentelijk monument 'Bramelstedeke' (opent in nieuwe pagina)

In 1954, 100 jaar na de dood van J.F. Oltmans was er opnieuw aandacht voor de schrijver, er verscheen een artikel in de Graafschap-Bode en het Vrije Volk en burgemeester J. Heersink legde bloemen op het graf. Tevens werd er een straat in Steenderen naar hem vernoemd: vanaf dat moment heet de Dierenseweg J.F. Oltmansstraat. 
De grond waarop de oorspronkelijke 'Bramelstede' stond was intussen opgedeeld in meerdere percelen. Op het perceel aan de J.F. Oltmansstraat werd in 1964 een nieuwe woning gebouwd. Daar werd in 1969 in de tuin langs het trottoir, waar vroeger een muur de afscheiding met de weg vormde, een gedenksteen geplaatst met de tekst: 

OP DEZE PLAATS STOND DE           
WONING WAARIN DE SCHRIJVER   
J.F. OLTMANS LEEFDE EN WERKTE 
                             1849 - 1854

Gedenksteen J.F. Oltmans

Naschrift HVS:
Sinds maart 2021 ligt in het trottoir ter hoogte van de vroegere Bramelstede een tegel van de foto-tegelroute Steenderen.
Voor meer informatie zie hier Foto-tegelroute Steenderen